Het onderwerp (thema)

Het thema van dit boek is een mislukt huwelijk.

De deelonderwerpen/ motieven die het thema vormen zijn:

1. De lafheid van Willem.

2. Het verlangen naar liefde.

3. De dwingende begeerten.

4. De slechte relatie tussen hem en Anna.



Aangezien deze thema?s niet erg origineel zijn voor een boek en zelfs niet voor de realiteit was hier weinig interessants over te vertellen. Het thema was buitengewoon saai en zo slecht uitgewerkt, dat het een makkelijk boek was om te lezen. Het was namenlijk zo, dat je hele pagina?s over kon slaan zonder dat je iets uit het verhaal gemist had. Vooral punt 1. De lafheid van Willem was zo overduidelijk, dat wanneer het uitgelegd werd met voorbeelden uit zijn verleden je het idee kreeg dat je het al eens eerder in het boek gelezen had. Dit was ook het geval met punt 4. De slechte relatie tussen Willem en Anna.



De gebeurtenissen

Deze waren gewoonweg saai om te lezen, omdat in het hele boek spanning ontbrak.

Ook werden de gebeurtenissen allemaal erg uitgebreid beschreven, waardoor het boek nog langdradiger werd.



Bouw

Het was een chronologisch verhaal en daardoor dus erg makkelijk te lezen. Het boek werkt helemaal naar het vermoorden van Anna toe, waar hij duidelijk wil maken dat het zijn schld eigenlijk niet was. Door de opzet van het verhaal slaagt hij daar aardig in, maar onomkeerbaar blijft het feit, dat hijzelf toch echt Anna heeft vermoord. De schrijver is er wel in geslaagd, om je dit feit te laten vergeten en je sympathie te laten voelen voor Willem.



Personages

De personages zijn zeer goed beschreven en laten je meevoelen, wat ze zelf voelen, maar verder is er niets interessants te vertellen over de personages. Ze waren niet interessant genoeg om een heel boek over te schrijven, daarom hebben de personages het boek niet echt veel inhoud gegeven.



Taalgebruik

De schrijfstijl is niet slecht, maar wel saai. Ook bevat het boek veel dialogen wat de lezer kan hinderen bij het lezen. Als persoonlijk voornaamwoord wordt soms ?'i? gebruikt, dat niet lekker leest. Het boek bevatte niet veel moeilijke woorden, maar de woorden die moeilijk waren, zijn onbegrijpelijk, door het zinsverband.



Conclusie

Ik vond het boek niet echt leuk om te lezen. Dit komt omdat er in het verhaal geen spanning en tempo zit. Er was veel tekst die ging over de gedachten van de hoofdpersoon. Ik vind dit saai en dus vond ik het verhaal soms langdradig.

Hier tegenover vind ik echter dat dit personage heel goed is uitgewerkt en dat maakte het wel leuk dit boek te hebben gelezen. Je weet wat er in die persoon omgaat en ook weet je waarom hij zich zo voelt of iets vindt.



Verder heeft het boek me aan het denken gezet over die theorie?n van de begeerten. Hoewel je alles, wat in het verhaal gebeurt, uit het ik?perspectief ziet, ben ik niet meer voor de theorie van Willem, maar ik vind dat beide soms opgaan.

Het taalgebruik vind ik wel moeilijk, want er worden veel moeilijke woorden gebruikt en de zinnen waren soms erg lang en moeilijk. Vooral de woorden waarmee Wilems innerlijk wordt beschreven en hoe hij denkt vond ik moeilijk. Gelukkig wende ik hieraan naarmate het verhaal vorderde. De opbouw was goed te volgen en doordat het verhaal chronologisch verteld werd was het verhaal niet moeilijk om te begrijpen. Er waren maar weinig gebeurtenissen en alleen de moord zorgde voor een klein beetje spanning. Wel was het boeiend om te zien hoe een huwelijk verloopt en hoe het kapot ging. In het algemeen vond ik het boek niet zo leuk en de gebeurtenissen brachten hier weinig veranderingen in. Zelfs het feit dat ik dit soort boeken nog niet gelezen had zorgde niet voor wat interesse.



Hoofdstuk 2.



Samenvatting

Het boek begint met de vraag van Willem Termeer aan zich zelf, hoe hij; een slap mannetje, in staat is geweest zijn vrouw te vermoorden. Was dat zo buitengewoon? Hij beantwoordt daarna zichzelf. Nee, hij ziet duidelijk hoe alles heel geleidelijk aan elkaar geschakeld is. Hij schrijft dit alles op als een soort verklaring. Het begon al bij zijn jeugd. Hij had een ongelukkige, angstige jeugd. Hij ontvluchtte iedereen, en zijn ouders waren niet in staat hem goed op te voeden en hem te begrijpen. Daarnaast was hij ook nog eens ego?stisch en oneerlijk. Later kreeg hij een enorm verlangen naar meisjes, maar hij was te laf om ooit iets te ondernemen. Eenmaal had hij wel langdurig contact met een meisje, maar dat was dan ook op haar initiatief. Als hij voor zijn eindexamen zakt, dan verliest hij al zijn zelfvertrouwen.

Op het moment dat zijn ouders overlijden heeft hij geld genoeg om niet te werken. Dit wil en durft hij ook niet, bang voor de maatschappij. Hij geeft het studeren op en hij gaat naar Zwitserland om zijn droom naar sensatie te proberen waar te maken. Hij ging maar wat reizen door Frankrijk, Belgi? en Zwitserland. In Zwitserland zag hij een leuke pianiste, maar die werd voor zijn neus door een Amerikaan weggeritst. Hij is zich heel erg bewust van het feit dat hij anders dan de anderen is. dan bedenkt hij dat dat er misschien er wel op wijst dat hij een kunstenaar is. Hij probeert een boek te schrijven en te verkopen, maar dit mislukt hem Hij werkt nog eventjes als een gemeentesecretarie, maar ook dit kan hij niet volhouden. Hij komt wel iemand tegen die erg op hem lijkt, en ze besluiten samen naar de grote stad Amsterdam te gaan. Maar hij is alleen maar goed voor het onderhouden voor een paar nietsnutten.



En dan besluit hij om een vrouw te zoeken. Misschien dat hij dan eindelijk een echt, rustig leven kan leiden, zonder angst. Hierna pakt hij zijn koffers en gaat weer naar de familie Bloemendaal. Zij hebben twee dochters. Suze en Anna. Suze woont in Den Haag en is getrouwd met Van Swamelen, referendaris aan het ministerie van Justitie. Termeer en Anna zien wel wat in elkaar en tijdens een voorstelling in de Schouwburg, het orkest speelde een stuk uit de Lohengrin vraagt Termeer haar ten huwelijk. Maar al snel blijkt dit huwelijk een illusie voor beiden te zijn. De enige reden waarom zij hem blijft toe laten is haar plichtsbesef. Alleen de anderhalf jaren dat hun dochtertje leeft is ze gelukkig. Een tijd nadat hun dochtertje overleden is, leert ze de buurman, ex?predikant De Kantere, kennen. Zij raakt erg op hem gesteld en dit maakt Termeer jaloers. Het lijkt alsof ze wraak neemt op hem, omdat hij niet genoeg om hun dochtertje gaf.

Zij voeren dan ook samen heftige debatten of filosofische gesprekken. De Kantere heeft zich namelijk voorgenomen om Termeer te veranderen; een normaal mens te maken. Maar Termeer vind dat alleen maar hypocriet en achterlijk. Ze hebben bijvoorbeeld ruzie om je gedrag. Volgens de Kantere heeft iedereen zelf? beheersing en een vrije wil waarnaar hij kan luisteren. Maar Termeer zegt dat erfelijkheid een belangrijkere rol speelt, en hiervan is hij ook het bewijs. Maar hij komt er ook achter dat de predikant zelf waarschijnlijk zijn ambities ook niet heeft kunnen waarmaken, dus hij eigenlijk net zoals Termeer zelf is, is.

Omdat Anna en hij alleen nog maar een slechte relatie hebben, zoekt hij afleiding in het enige waar hij al zijn hele leven van heeft genoten: muziek ( opera). In de opera zoekt en krijgt hij contact met een vrouw. Zij is precies wat hij wilde, alleen wil ze meer geld van hem dan hij betalen kan. Door haar, Carolien, wil hij van Anna scheiden, want hij is helemaal door deze vrouw geobsedeerd. Maar zij denkt er niet aan; dat hoorde niet. Zij had haar plicht om bij haar man te blijven voor de rest van haar leven. De Kantare heeft dit allemaal best in de gaten en hij probeert haar ook te overtuigen om te scheiden door haar te verleiden. Maar zij wil ook van hem er niets over horen en hij krijgt ook een preek over haar plichtstrouw. Ondertussen wordt Termeer helemaal gek van zijn vrouw, maar ook van jaloezie, omdat Carolien er meer minnaars op na houdt. Hij besluit om zijn vrouw te vermoorden met een overdosis aan slaapmiddel. Niet dat hij het van te voren had gepland



Daarna voert hij het toneelstukje op dat hij haar mist en niet vermoord heeft, maar hij heeft het gevoel alsof niemand hem gelooft. En eindigt weer met een begin van de volgende fout: hij vraagt zich af of Carolien van hem zou kunnen houden als hij alles bekent en haar zijn gehele fortuin biedt.........................



Titel, ondertitel en motto

Een nagelaten bekentenis is het verhaal dat de hoofdpersoon opschrijft en waarin hij de oorzaak geeft voor het vermoorden van zijn vrouw. Hij vertelt over zijn leven en voornamelijk over zijn huwelijk dat hem ertoe aanzette de moord te plegen. Deze bekentenis is nagelaten omdat hij waarschijnlijk is gestorven, maar dat vertelt hij niet.

Er zijn geen ondertitel en motto.



Genre

Het is een naturalistische psychologische roman, waarin het ook over liefde gaat, die er niet is.



Thema, motief, idee en wereldbeeld



De hoofdthema?s zijn;

? samenleving als oplichterij; zij doen zich allemaal voor als iemand anders, of bedekken in ieder geval hun slechte kant, terwijl ze zich normaal vinden.

? de liefde als zelf bedrog; bij hem loopt elke keer een liefde stuk. Hij en Anne hadden allebei een verkeerd beeld van hun huwelijk. Daarom liep hij ook stuk.

Ook belangrijk is dus het niet kunnen opbouwen van een relatie door persoonlijke gebreken. Hij durft maar niet in contact te komen met vrouwen. Alleen met muziek voelt hij zich zekerder. Hij vroeg bijvoorbeeld zijn vrouw in de opera ten huwelijk en ook ontmoette hij Carolien in de opera. Maar hij kan geen relatie onderhouden omdat hij geen emoties kent. In ieder geval geen andere emoties dan depressieve emoties.



In dit boek zijn mij de volgende motieven opgevallen:



? Eenzaamheid: Termeer was altijd alleen. Zijn ouders, die nooit naar hem om keken stierven vroeg. Ook in zijn jeugd trok hij bijna nooit met iemand op.

? Echtscheiding en overspel: Willem Termeer wilt scheiden van Anna en heeft overspel met Carolien gepleegd.

? Huwelijksproblematiek: Problemen in het huwelijk tussen Willem Termeer en Anna.

? Kinderen: Willem houdt meer van zijn poes dan van zijn dochter. Wanneer zij sterft is Willem blij, Anna merkt dit en zo wordt ook het huwelijk uiteengerukt.

? Muziek: Muziek maakt Termeer week en lijkt hierdoor een normaal mens te zijn. Omdat Anna na de dood van hun dochter geen piano meer speelde doofde hun relatie.



Symbolen, beelden en verhaallagen

Er is helemaal niets van dit onderdeel aan bod gekomen, behalve het feit dat Anna het haar plicht vond, om een goede vrouw te zijn, ongeacht of ze van haar man hield of niet.



Opbouw, structuur en spanning

De opbouw van het boek is erg belangrijk. Ik denk persoonlijk dat het niet eens zo zeer om de inhoud van het boek gaat; opbouw + kenmerken zijn net zo belangrijk. Ten eerste is het een naturalistische, psychologische roman. Er wordt achteraf een bepaalde gebeurtenis beschreven, maar er wordt ook helemaal uitgelegd hoe die zo kon gebeuren. In dit boek dus een scherpe analyse en een uitvoerige beschrijving van de psyche van de mens. Maar het is in de ik?vorm geschreven, wat erg ongebruikelijk voor het naturalisme was. Ook de woordkunst van hem ontbreekt. Door de ik?vorm beleef je alles met het persoon mee. Je krijgt alles van een kant te horen, maar in dit geval ken je het persoon dus wel door?en door aan het einde van het boek. Je beleeft zijn angsten, teleurstellingen etc. Maar dit is dus ook een ideale vorm om een bekentenis te schrijven. Daar slaat de titel ook op; hij schrijft de bekentenis van de moord op zijn vrouw, en hij vertelt hoe het zo gekomen is. Het is eigenlijk ook een soort bekentenis van zijn leven. Hij schrijft het achteraf; nadat hij de daad gedaan heeft. Dus hij laat het na (nagelaten). Misschien duidt dit ook op een mogelijke zelfmoord van hem. Dat dit het laatste is wat van hem overblijft; wat nagelaten is. Het laatste in zijn boek is ook een beetje wanhopig en bedroeft. Of er niet een keer iemand is, ook al moet hij daarvoor alles over hebben, die van hem kan houden. Emants heeft ook door de ik?vorm laten doorschemeren dat hij aspecten uit zijn eigen leven erin heeft gestopt, maar dat het niet volledig zijn verhaal is.



Zijn boek is in twee delen verdeeld. Deel 1 geeft aan hoe hij tot zijn daad is gekomen. Hij verklaart de moord, en zegt dat er niets aan te doen was. Hij wil de lezer daarvan overtuigen; hem aan zijn kant halen. Aan het einde van het boek spreekt hij de lezer ook direct aan. Het tweede deel komt hij in de aanval. Hij heeft zelfkennis dat alles verhult dat de gewone mens probeert te verbergen. De onderscheiding tussen normaal abnormaal is slecht.



De onderscheiding is namelijk tussen de mensen die de huichelachtigheid van de oude mensen doorzien en tussen de mensen die zichzelf wijs maken erin te geloven. De ex?predikant speelt hier een belangrijke rol in. Hij doet zich voor als een normaal mens voor de lezer. Hij gelooft in zelfbeheersing en in de plicht; normale mensen zien hem als bondgenoot. Maar hij is juist een voorbeeld van iemand die niet naar die plicht leefde; hij begeerde zelfs iemand anders zijn vrouw! En degene die dus de kant van de Kantere kiest moet hierdoor de cynische visie op de mens van Termeer aanvaarden. De spanning in het boek is er niet, want er gebeurt niets bijzonders, behalve de moord op Anna.



Personages

De hoofdpersoon Willem Tersteeg is een persoon die al op jonge leeftijd een groot portie zelfkennis had. Hij was een lelijk, klein, tenger mannetje, die bovendien totaal geen zelfvertrouwen had. Hij kende geen liefde of begrip van zijn ouders en daardoor is hij waarschijnlijk ook nooit veranderd. Hij had een wilde, levendige fantasie, die hij nooit durfde uit te voeren. Hij had geen lef en zonderde zich altijd af. Niet omdat hij zich verheven voelde boven iedereen, juist niet! Hij voelde zich niet op het gemak tussen andere mensen omdat hij wist dat zij hem overstemden. Hij probeerde het geluk en rust te vinden, maar dat lukte hem niet, omdat hij nooit zijn dromen heeft waargemaakt en nergens genoegen uit kon halen. Hij hield heel erg van muziek en vrouwen. Hij hield van kijken naar vrouwen en over ze dromen, maar die dromen kon hij eigenlijk nooit waar maken. Hij vind zichzelf ook gevoelloos, wat hij ook wel een beetje is. Hij kent in ieder geval geen echte verdriet en liefde om / voor anderen. Toen zijn dochtertje, vader, moeder en ook zijn vrouw dood gingen voelde hij geen verdriet. De enige echte emoties die hij kende waren angst, vooral voor anderen en de maatschappij, en jaloezie; omdat hij niet normaal was. Hij kon geen dromen waar maken, hij had geen zelfbeheersing, kon geen genoegen en plezier uit kleine dingetjes halen. Hij kende geen geluk en echte liefde, terwijl hij daar juist zo naar hunkerde.



Hij spaart zichzelf ook niet in het verhaal. Hij kraakte werkelijk al zijn eigenschappen af. De enige manier om zichzelf 'te laten leven' is een eigen fantasiewereld om zichzelf heen bouwen. En in die leugens geloven en die rolletjes spelen. Soms lukte het, maar meestal viel het uiteindelijk weer uit elkaar. In het begin doet hij zich en was hij goed voor tegenover Anna, maar hij valt in het niets bij Anna's zwager.

Hij heeft een cynische kijk op de mens; ze zijn dan wel gelukkig, maar ze verbergen wie ze echt zijn, dus ook hun slechte eigenschappen, tegenover zichzelf en de rest van de wereld. Vanwege al zijn ellende en om zijn leven nog een beetje kleur te geven drinkt hij al heel vroeg h??l veel.



Hij probeert toch steeds weer geluk te vinden en gaat er zelfs voor op reis. Met Anna krijgt hij steeds minder contact en hun relatie wordt steeds slechter en hij wil scheiden. Zij wil dit echter niet omdat zij haar plicht doet en vindt dat dit hoort. Anna krijgt een band met hun buurman die dominee is en zij gaat veel met hem om. De dominee probeert voor haar het huwelijk weer aangenaam te maken door zijn visie op de begeerten en genot aan Willem duidelijk te maken maar Willem heeft een andere theorie. De dominee gebruikt een theorie van Ernst von Feuchtersleben en zegt dat er een verschil is tussen goede en slechte begeerten maar Willem vindt dat er alleen dwingende begeerten zijn en dat je die niet kunt veranderen (het zou erfelijk zijn). Anna luistert wel naar de dominee en wordt hierdoor be?nvloed.



? Anna (de vrouw van Termeer) verwachtte erg veel van het huwelijk, dat steeds verder uitdoofde. Ze woonde in Utrecht. Na de dood van haar kind zakt ze in elkaar en ziet geen liefde meer in het huwelijk. Zij doet alleen haar plicht (het huishouden).

? Carolien ontmoet Termeer in de Schouwburg en spreken met elkaar af. Carolien is van beroep prostituee.



Een ander bijpersoon is de dominee



Tijd



Er verstrijkt een periode van eenendertig jaar tussen het begin en het eind van het verhaal.. Het verhaal begint als hij naar de lagere school gaat (vier) en eindigt als hij deze bekentenis schrijft (vijf-en-dertig) Het verhaal is chronologisch verteld. Er zijn geen flash?backs, maar het verhaal zelf is ??n flash?back.

De functie van de tijd is het laten zien dat zwakte, ongeluk, angst voor contacten, lafheid en lusteloosheid in hem zit en dit niet verandert zoals hij in het begin dacht en volgens de dominee kan. Je kunt de begeerten niet veranderen ook al zou je het willen.

Het boek speelt zich in een tijd af nog voor W.O. I, dus rond de eeuwwisseling. Dit kan je merken doordat er ten eerste nog de plicht voor vrouwen was om te trouwen en die man dan ook je hele leven trouw te blijven, al hield je nou wel of niet van hem, en ten tweede had hij het over koetsen en die had je toen nog veel. Voor de rest speelt tijd er niet zo'n enorme belangrijke rol in, behalve dan tijd als een ontwikkelingsinvloed. Het gaat om ongeveer zijn hele leven, tot wanneer hij zijn bekentenis schrijft.



Perspectief

Het verhaal wordt in het ik?perspectief verteld. Het lijkt hierdoor autobiografisch te zijn, omdat het een bekentenis betreft. De achtergebleven informatie, het verhaal, van de verteller geeft je dit idee.



Ruimte

Het verhaal speelt zich af in Den Haag (voornamelijk in het huis van hem en Anna), Utrecht en Amsterdam. Ook speelt het verhaal zich af op een paar andere plaatsen waar Willem heen gaat om te kijken of hij zich er wel thuis voelt. Deze plaatsen zijn Brussel en Parijs.

De ruimte heeft als functie het afschermen van Willem van de normale wereld. Eerst gebeurt dat in zijn huis waar hij met Anna woont en daarna voelt hij zich alleen nog veilig in zijn kamer.

Ook heeft de ruimte als functie dat Willem denkt ergens anders een nieuw leven te kunnen beginnen maar dat blijkt niet te kunnen. Toch houdt hij zich eraan vast.



Taalgebruik en stijl

Het taalgebruik en de stijl was simpel, alhoewel de zinsbouw soms vervelend was, door hoogdravend taalgebruik. Daarmee bedoel ik met name het taalgebruik van de dominee.

Het verhaal was over het algemeen goed te lezen en de stijl van de schrijver verschilt niet veel van die van de schrijvers in deze tijd. Doordat het wel geen interessant onderwerp is, dat je vaak ziet is dit wel geen goed boek. Echter de schrijfstijl is wel goed behalve de vele monologen, die volgens mij een lezer vaak kan hinderen met lezen. Zo wordt wel heel goed het innerlijke van de hoofdpersoon weergegeven. Talloze keren kwam ook de letter ?'i? voor als aanwijzend voornaamwoord. Dit is niet volgens de schriftelijke Nederlandse taal. Dit vind ik raar. Ook belemmert je zoiets om op volle gang het boek door te lezen, wat ik voor het grootste deel heb gedaan. De personages zijn erg goed beschreven, wat ik erg belangrijk vind. In het boek is sprake van een niet al te moeilijk taalgebruik, maar natuurlijk soms wel eens een moeilijk woord.



Hoofdstuk 3.



Schrijver

Marcellus Emants is geboren in Voorburg,Den Haag in 1848 en is 75 jaar later gestorven in Baden (zwitserland).

Nadat hij was afgestudeerd op de HBS ging hij naar de polytechnische school te Delft. Daar vond hij het niet zo leuk en besloot Rechten te gaan studeren. Toen zijn vader in 1871 was gestorven staakte Marcellus zijn studie en ging reizen. Emants wordt vaak beschouwd als ??n van de tachtigers, maar dat is niet zo. Hij behoort tot de schrijvers met als onderwerp het fin de si?cle?mens. Hij heeft behalve romans ook novelles, po?zie en dramatiek geschreven. Emants' werk is vaak pessimistisch en gebruikt vaak het naturalistische genre. Zijn werken werden vertoond in literaire tijdschriften en in 1878 verscheen zijn eerste prozabundel ?Monaco?. Boeken die hij daarna heeft geschreven zijn: Jong Holland (1881), Juffrouw Mina (1888), Een Nagelaten Bekentenis (1894), Inwijding (1901), Waan (1905) en Lieddeven (1916). Twee bekende gedichten die hij geschreven heeft zijn Lilith (1879) en Godenschemering (1883).

Hij schrijft pessimistisch van stemming en koel van stijl. Hij werd niet volledig gewaardeerd door de Nieuw Gidsers, doordat zijn proza woordkunst en het impressionisme vermeed. Hij onderscheidde zich van de Tachtigers vanwege zijn opvattingen; hij vertegenwoordigde het pessimistische realisme.

( " Is niet alles illusie en is illusie niet alles? " ) In zijn werk zocht hij naar de waarheid, niet naar de schoonheid. Daardoor werd zijn woordgebruik steeds soberder en directer.